Prof. Akiko Iwasaki, @VirusesImmunity ‘nin izniyle…
Bağışıklık sistemi, patojenleri konakçıyı istila etmekten 2 katmanla korur: doğuştan gelen (İng. innate) ve uyarlanabilir (adaptif) bağışıklık. Doğuştan gelen bağışıklık, patojeni ortadan kaldırmak için dakikalar içinde hareket eder. Uyarlanabilir bağışıklık ise günler sürer…
Doğuştan gelen bağışıklık, örüntü (motif veya desen) tanıma olarak bilinen olağandışı molekülleri veya aktiviteleri algılayan sensörleri tetikleyerek başlar. Bu sensörler (PRR, Desen Tanıma Reseptörleri) tarafından mikrobiyal desenler tespit edildiğinde sitokinler ve interferonlar salgılayarak anında alarmı tetiklerler.
İnterferonlar, daha fazla istilaya karşı korunmaya yardımcı olmak için
- etraflarındaki çeşitli hücrelerdeki reseptörlere bağlanırlar
- daha fazla virüs üretimini durdurmak için enfekte olmuş hücrelerin ölümüne neden olurlar
- beyaz kan hücrelerinin istilacılara saldırmak için enfeksiyon bölgesine gelmesini sağlarlar
Ancak sitokinler sürekli tetiklendip yapıldıklarında sitokinlere yanıt veren hücreler zarar görebilir ve organların işlevi durrabilir. Bu durum, COVID19 dahil olmak üzere ciddi hastalıklara aracılık eden “sitokin fırtınası” olarak bilinir.
Adaptif bağışıklık sisteminin kilit oyuncuları olan T ve B lenfositlerin, istilacılar için dokuyu inceleyen dendritik hücreler (DC) tarafından eğitilmeleri gerekir. DC’ler patojenleri tespit eder, drenaj olan lenf düğümlerine göç eder ve T ve B hücrelerini efektör hücreler olmaları için eğitir.
Hedef dokuya ulaştıklarında, öldürücü T hücreleri, enfekte olmuş hücrelerin yüzeyindeki belirli virüs parçalarını tespit eder ve onları yok ederek virüs fabrikasını ortadan kaldırır. B hücreleri tarafından salgılanan antikorlar, virüsün yüzeyine bağlanır ve konakçı hücreye girişini engeller (nötralize edici antikorlar).
B hücreleri ayrıca virüs bulaşmış hücreleri öldürmek için diğer beyaz kan hücrelerini [NK (doğal öldürücü) hücreleri] çağıran nötralize edici olmayan antikorlar salgılar. NK hücreleri aynı zamanda profesyonel öldürücü hücrelerdir. Enfekte hücrelere karşı silahlarını hedeflemek için antikorların rehberliğini kullanırlar.
Adaptif bağışıklık sistemi ile ilgili olan şey, hem T hem de B hücrelerinin hafıza hücreleri haline gelmesidir. Aynı virüsle ikinci kez karşılaştığınızda, bellek B hücreleri çok daha hızlı ve daha yüksek kalitede antikorlar üretecektir. Bellek T hücreleri hızlı ve sağlam koruma sağlar.
Bazı B hücreleri, yıllarca spesifik antikorlar salgılayan plazma hücreleri haline gelir. Çocukken aşı olduysanız, muhtemelen on yıllar sonra aşı antijenlerine karşı antikorlarınız olacaktır. Antikorlar, istila eden patojene hemen bağlanacak ve yayılmalarını engelleyecektir.
Antikorların süresi patojenlerin tipine bağlıdır. Kızamık için, ömür boyu. Soğuk algınlığı koronavirüsleri için 1-2 yıl. Bununla birlikte, Antikorlar düşük olsa bile, hafıza B ve T hücreleri sizi hasta etmemek için yeniden enfeksiyon sırasında antikoru ve öldürücü hücreleri yeniden alevlendirebilir.
Bağışıklık kazanmanın en güvenli ve en güvenilir yolu aşılamadır. Aşılar, güçlü ve uzun süreli bağışıklığı tetiklemek için tasarlanmıştır ve doğal enfeksiyonla elde edilene üstün bağışıklık sağlayabilir. Sürü bağışıklığı geliştirmenin tek güvenli yolu budur.
Türkçe alt yazılı sunum için:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder